Rối loạn lipid máu hay thường được gọi là tăng mỡ máu là một bệnh thường gặp ở người trưởng thành, nhất là người cao tuổi, bệnh có thể gây biến chứng tim mạch như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, suy tim và đột quỵ… Trong các thuốc để điều trị tăng mỡ máu, nhóm thuốc statin là nhóm thuốc quan trọng. Sử dụng thuốc hợp lý sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng không mong muốn.
Nhóm thuốc statin bao gồm các thuốc có đuôi là statin như atorvastatin (Lipitor, Atoris), simvastatin (Zosivas), rosuvastatin (Crestor), ...
Một số tác dụng không mong muốn có thể gặp của thuốc nhóm statin
- Thường gặp là nhức đầu, đau nhức chân tay, viêm gân gót chân, đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, mệt mỏi, mất ngủ, phát ban, chuột rút (vọp bẻ).
- Hiếm gặp nhưng nghiêm trọng là gây tiêu cơ vân( đau cơ ,mỏi cơ,cứng cơ).
- Sự xuất hiện các tác dụng phụ nghiêm trọng thường liên quan với việc sử dụng cùng với thuốc khác. Ví du như dùng kết hợp 2 thuốc điều trị tăng mỡ máu khác (Gemfibrozil), phối hợp với thuốc điều trị gút (colchicin), phối hợp với thuốc kháng sinh, kháng nấm (erythromycin, itraconazol, ketoconazol),…
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc nhóm statin
Để phát huy cao nhất hiệu quả điều trị của thuốc và hạn chế thấp nhất các tai biến do thuốc gây nên người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc, tránh lạm dụng thuốc.
- Cần kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý nhằm giảm mỡ máu (không ăn thịt đỏ, tôm, mỡ, phủ tạng động vật…)
- Khi đang sử dụng thuốc nếu thấy có biểu hiện bất thường, như đau cơ, yếu cơ không nên tự ý bỏ hoặc ngừng thuốc hay thay thế thuốc khác mà phải báo cho bác sĩ biết để có cách xử lý phù hợp.
- Thông báo đến bác sỹ, nhân viên y tế tiền sử dùng thuốc của bản thân để hạn chế tương tác thuốc bất lợi, quá liều.
Khuyến cáo người bệnh để kiểm soát điều trị tăng mỡ máu
Điều trị tăng mỡ máu phải kết hợp giữa thay đổi lối sống và dùng thuốc. Trong đó thay đổi lối sống là chỉ định đầu tiên, bao gồm tăng cường luyện tập, vận động thể lực và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý với thể trạng và tính chất công việc
- Tập luyện: tăng cường hoạt động thể lực giúp giảm cân, duy trì cân nặng lý tưởng. Thời gian tập luyện – vận động thể lực khoảng 30-45 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần.
- Chế độ dinh dưỡng:
+ Giảm cân nếu thừa cân, nên ăn nhiều loại thực phẩm, khuyến khích dùng nhiều trái cây, rau.
+ Nên thay các chất béo bão hoà bằng các chất béo có nguồn gốc thực vật để giảm năng lượng tiêu thụ từ chất béo xuống <35%.
+ Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn, thực phẩm chứa đường, đặc biệt là nước ngọt.