Dầu gió là sản phẩm rất thông dụng trong tủ thuốc của mỗi gia đình. Rất dễ dàng có thể tìm mua một lọ dầu gió tại các nhà thuốc bởi đây là sản phẩm bán không cần kê đơn. Rất nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi thường xuyên sử dụng tinh dầu để thoa, hít, xông hơi, pha nước tắm… thậm chí là uống. Việc này có thể gây ra một số phản ứng bất lợi cho sức khỏe. Khi quá lạm dụng, hoặc dùng sai mục đích thì hậu quả phải gánh chịu lại đến từ chính những thành phần cơ bản của dầu gió.
.jpg)
Sử dụng dầu gió không đúng cách có thể gây ra một số phản ứng bất lợi cho sức khỏe (Hình ảnh minh hoạ)
1. Thành phần, công dụng của dầu gió
Thành phần chính của dầu gió là tinh dầu (tinh dầu bạc hà, khuynh diệp, hương nhu, quế, tràm…) và các chất chiết xuất từ tinh dầu (menthol, methyl salicylat, camphor…).
Theo y học, dầu gió có tác dụng giúp hạ sốt, ra mồ hôi, giảm đau, giảm ho, sát trùng. Dùng chữa những chứng bệnh thông thường rất hiệu quả như cảm lạnh, cảm cúm, nhức đầu, sổ mũi, đau khớp, đau cơ bắp, đầy hơi, khó tiêu, đau dây thần kinh, côn trùng đốt…
2. Một số tác dụng bất lợi của các thành phần có trong dầu gió
Mặc dù là sản phẩm không cần kê đơn nhưng dầu gió được quản lý như các loại thuốc chữa bệnh khác, khi sử dụng không đúng cách, sử dụng quá liều có thể gây ra các tác dụng bất lợi nghiêm trọng.
- Gây kích ứng da: chủ yếu do methyl salicylat trong dầu gió, hoạt chất này thuộc nhóm thuốc giảm đau, chống viêm không steroid, thường được kết hợp với các tinh dầu khác trong dầu gió giúp cho vùng da được xoa dầu nóng lên nhanh, giúp giảm đau, chống tê thấp, đau cơ bắp. Nhưng nếu được sử dụng với lượng lớn, methyl salicylat sẽ làm rộp da, tổn thương màng nhầy cơ quan hô hấp.
- Tổn thương hệ hô hấp: thường gặp khi sử dụng dầu gió có chứa menthol, hoạt chất chiết xuất từ tinh dầu bạc hà, nó có thể gây ức chế hô hấp, tuần hoàn, đã có báo cáo ghi nhận trường hợp trẻ em bị tử vong sau khi sử dụng 1 giọt tinh dầu có chứa menthol.
- Gây ngộ độc: Chủ yếu gặp phải với đối tượng trẻ em dưới 24 tháng tuổi, do trong thành phần của dầu gió chứa camphor, là một chất độc đối với trẻ em. Nếu sử dụng không đúng, dầu gió hấp thu quá mức qua các vết thương hở, phần da bị trầy xước hoặc nuốt với lượng khoảng 1g có thể gây tổn thương hệ hô hấp, thậm chí ngưng thở.
- Gây hạ thân nhiệt: Các thành phần có trong dầu gió bốc hơi rất nhanh, gây tê tại chỗ và cảm giác mát lạnh khi xoa vào da. Nhưng khi dùng nhiều dầu gió có tác dụng phụ làm tăng bài tiết mồ hôi nên dễ gây hạ nhiệt.
3. Biểu hiện và xử trí khi bị ngộ độc dầu gió
- Các triệu chứng ngộ độc tuỳ thuộc vào lượng dầu gió đã sử dụng. Các biểu hiện có thể gặp sau khi sử dụng từ 5-90 phút, thường gặp là buồn nôn, nôn, bỏng miệng… có thể xuất hiện tình trạng co giật, khó thở, hôn mê.
- Khi phát hiện thấy người bệnh sử dụng dầu gió quá mức, có dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ ngộ độc dầu gió cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí.
4. Một số lưu ý khi sử dụng dầu gió:
- Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng kèm theo sản phẩm.
- Không dùng dầu gió cho trẻ dưới 24 tháng tuổi. Tuyệt đối không dùng dầu gió cho trẻ sơ sinh, không bôi dầu vào mũi trẻ. Không dùng cho các đối tượng là phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.
- Không bôi dầu gió vào niêm mạc, vùng mắt hoặc bôi dầu lên các vết thương hở, vùng da trầy xước.
- Không dùng quá 3-4 lần/ngày.
- Chỉ dùng dầu gió ngoài da, tuyệt đối không được uống vì rất dễ bị ngộ độc