Theo nhiều nghiên cứu cho thấy ở các quần thể lớn có tập quán ăn mặn thì tỷ lệ người bị tăng huyết cao hơn hẳn so với các quẩn thể có tập quán ăn nhạt hơn. Ví dụ: Dân vùng Bắc Nhật Bản trước đây ăn trung bình 25-30g muối/người/ngày thì có tỷ lệ tăng huyết áp (THA) đến 40%. Ngược lại, ở miền Nam Nhật Bản, người dân chỉ ăn khoảng 10 g muối/ngày thì tỷ lệ người bị THA chì vào khoảng 20%. Người dân Eskimo và vài bộ lạc ở châu Phi ăn rất ít muối thì hầu như không có người bị THA.
Ở Việt Nam theo kết quả điều tra của PGS.TS Phan Thị Kim và CS (Viện Dinh Dưỡng, năm 1992): Ở Nghệ An người dân trung bình ăn 14g muối/ngày, ở Thừa Thiên Huế 13g muối/ngày thì tỷ lệ THA gần 18%. Trong khi đó ở Hà Nội người dân ăn mỗi ngày trung bình 9g muối thì tỷ lệ THA chỉ có gần 11%.
Như vậy, việc đưa nhiều muối (cụ thể là hàm lượng Natri) vào cơ thể có liên quan mật thiết tới tăng huyết áp. Theo khuyến cáo những người bị tăng huyết áp nên ăn nhạt < 6g muối/ngày.
Vậy làm thế nào để hạn chế lượng Natri vào cơ thể?
- Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều Natri: thịt gia cầm, cá đóng hộp, hun khói, sấy khô hoặc muối, các thực phẩm chế biến sẵn (giò, chả, pate, xúc xích), pho mát, bơ, rau quả đóng hộp, mỳ ăn liền, bánh mặn, snacks…
- Hạn chế cà muối, dưa muối, trứng muối, thịt muối…
- Không để nước mắm, nước tương và muối trên bàn ăn
- Hạn chế lượng muối, bột canh, nước mắm… cho vào thức ăn khi nấu nướng hoặc ướp thực phẩm
- Lựa chọn các sản phẩm có hàm lượng muối thấp khi mua thực phẩm chế biến sẵn.
- Đọc nhãn khi mua thực phẩm đã được chế biến sẵn để kiểm tra hàm lượng muối. Bởi vì mì chính, baking soda, natri nitrit, natri benzoat…cũng chứa hàm lượng lớn natri.
- Các thực phẩm có chứa nhiều Natri, muối nên ăn với số lượng ít trong ngày.
- Nên cho trẻ em ăn thực phẩm tự nhiên và kiểm soát chặt chẽ việc thêm các gia vị mặn.
Tóm lại, người bị tăng huyết áp cần chế độ ăn giảm muối với nguyên tắc:
CHO BỚT MUỐI - CHẤM NHẸ TAY - GIẢM NGAY ĐỒ MẶN

Nhân viên khoa Dinh dưỡng Bệnh viện tư vấn chế độ ăn cho người bệnh
(Ảnh: Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí)
Tại bệnh viện Việt Nam - Thuỵ Điển Uông Bí, các chế độ ăn bệnh lý liên quan tới tăng huyết áp đều được khống chế lượng muối, nước mắm, bột ngọt, mì chính theo các cách sau:
- Lượng muối, bột canh, mì chính, nước mắm được cân đo từng bữa đảm bảo lượng muối cả ngày < 6g
- Sử dụng nước mắm pha loãng cho các chế độ ăn giảm muối
- Không ướp thực phẩm trước khi chế biến
- Không sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn có nhiều muối: giò, chả, xúc xích, pate…
- Không thêm muối, mì chính vào nước luộc rau.
Còn đối với những người có tăng huyết áp, chúng tôi khuyến cáo tập thói quen ăn nhạt, hạn chế những thực phẩm có nhiều muối, trước khi lựa chọn thực phẩm nên tìm hiểu các thông tin dinh dưỡng in trên bao bì để duy trì huyết áp ở mức ổn định.
Nhân viên khoa Dinh dưỡng Bệnh viện trao suất ăn cho người bệnh
(Ảnh: Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí)