Cong vẹo cột sống là tình trạng cong của cột sống sang một bên của trục cơ thể và vẹo (xoay) của các thân đốt sống theo trục của mặt phẳng ngang. Cong vẹo cột sống có thể xảy ra đơn thuần hoặc phối hợp với các biến dạng khác của cột sống là gù ở vùng ngực hoặc ưỡn ở vùng thắt lưng.
Một số nguyên nhân gây cong vẹo cột sống là:
- Do bệnh cơ, bệnh thần kinh, những bất thường bẩm sinh của đốt sống và cột sống, do loạn dưỡng xương, chấn thương…
- Cong vẹo cột sống ở trường học thường phát sinh do sự sai lệch tư thế (ngồi học với bàn ghế không phù hợp chiều cao của học sinh; mang cặp sách quá nặng về một bên tay, vai; chiếu sáng kém, bắt buộc học sinh phải cúi đầu khi đọc, viết hoặc học nghề), do các tư thế xấu (đi, đứng, ngồi không đúng tư thế), cường độ lao động không thích hợp với lứa tuổi…
- Ngoài ra, cong vẹo cột sống còn có thể do trẻ mắc các bệnh liên quan đến cột sống, thể trạng học sinh kém do ít hoạt động thể thao, suy dinh dưỡng (còi xương) hoặc ngồi, đi, đứng quá sớm.
Tư thế ngồi học không đúng là một trong những nguyên nhân dẫn đến cong vẹo cột sống ở học sinh (Hình ảnh minh họa)
I/ Hậu quả của cong vẹo cột sống
Cong vẹo cột sống có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là một số hậu quả phổ biến:
- Gây ảnh hưởng về ngoại hình: Cong vẹo cột sống có thể làm thay đổi hình dáng cơ thể, gây ra sự bất đối xứng hoặc gù lưng, ảnh hưởng đến ngoại hình tổng thể.
- Đau lưng: Trẻ bị cong vẹo cột sống thường có khả năng cao bị đau lưng. Các dạng cong vẹo gây ra căng thẳng và áp lực không đều lên các cơ và mô mềm xung quanh cột sống, gây ra đau và khó chịu.
- Gia tăng vấn đề về hô hấp: Trong một số trường hợp, cong vẹo cột sống nghiêm trọng có thể gây hạn chế không gian cho phổi hoặc cơ tim, gây khó thở, tăng nguy cơ suy tim cũng như các bệnh lý về tim mạch.
- Hạn chế vận động: Cột sống cong vẹo có thể hạn chế khả năng vận động và độ linh hoạt của trẻ, gây ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày.
- Tác động tâm lý: Bệnh cũng có thể gây ra tác động tâm lý. Trẻ bị cong vẹo cột sống thường cảm thấy tự ti, không thoải mái trong giao tiếp và đời sống hàng ngày.
- Tác động trên các cơ quan nội tạng: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, cong vẹo cột sống có thể gây áp lực lên các cơ quan nội tạng như dạ dày, gan và ruột, ảnh hưởng đến chức năng của chúng.
.jpg)
II/ Điều trị phục hồi chức năng cho trẻ bị cong vẹo cột sống:
1. Nguyên tắc phục hồi chức năng và điều trị
- Can thiệp sớm ngay khi phát hiện ra cong vẹo cột sống.
- Hướng dẫn cho mẹ trẻ hoặc trẻ tập luyện tại nhà.
- Khám thường quy sau 3, 6 tháng/lần.
* Mục tiêu:
+ Nắn sửa các biến dạng vùng cột sống, khung chậu, lồng ngực…
+ Duy trì, tăng cường tầm vận động và khả năng vận động của cột sống.
+ Phòng ngừa sự phát triển của các biến dạng.
+ Phòng ngừa các bệnh thứ phát của hệ vận động, hệ hô hấp, hệ tim mạch…
2. Các phương pháp phục hồi chức năng
2.1. Hướng dẫn người bệnh và người nhà người bệnh đặt các tư thế nằm, ngồi phù hợp để chỉnh tư thế đúng cho cột sống thường xuyên.
2.2. Điện xung, hồng ngoại, parafin giúp làm giảm đau, làm mềm cơ, hỗ trợ cho các bài tập vận động
2.3. Vận động trị liệu
Chỉ định cho cong vẹo cột sống ở mọi lứa tuổi và độ nặng nhẹ khác nhau, nhằm mục đích gia tăng tầm vận động cho cột sống thắt lưng, kéo giãn các nhóm cơ lưng, tăng cường chức năng hô hấp. Các bài tập vận động là rất quan trọng với trẻ bị cong vẹo cột sống. Sau khi thăm khám, lượng giá, trẻ sẽ được chỉ định tập vận động với nhân viên y tế hoặc tập vận động với dụng cụ như: bóng, gối...
2.4. Kéo giãn cột sống
- Kéo giãn cột sống bằng dụng cụ (như xà đơn và khung kéo tay) hoặc bằng máy kéo giãn.
- Kéo giãn cột sống bằng máy dựa trên nguyên lý cơ học có điều chỉnh, lực kéo tác động lên cơ, dây chằng và khoang liên đốt cột sống.
3. Phòng tránh cong vẹo cột sống như thế nào?
- Tư thế ngồi học đúng, bàn ghế ngồi học phù hợp, phòng học đủ ánh sáng.
- Duy trì chế độ học tập, sinh hoạt hợp lý, tránh ngồi học hoặc xem ti vi quá lâu, tập thể dục thể thao thường xuyên.
- Tránh đeo cặp quá nặng, đeo cặp phải đeo 2 vai.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, tính đa dạng về giá trị dinh dưỡng của mỗi bữa ăn, nhất là các bữa chính. Đảm bảo thời gian ngủ cần thiết theo từng lứa tuổi.
- Khám định kỳ để phát hiện cong vẹo cột sống và điều trị sớm.
Để được tư vấn về khám và điều trị phục hồi chức năng cho trẻ bị cong vẹo cột sống, hãy liên hệ khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Việt Nam – Thuỵ Điển Uông Bí, số điện thoại 02036.273.642
Khoa Phục hồi chức năng