Thời tiết giao mùa trẻ thường bị ho, nhiều phụ huynh lo lắng muốn cắt cơn ho càng sớm càng tốt cho trẻ nên thường lạm dụng thuốc kháng sinh. Song, sử dụng kháng sinh có giúp trẻ hết ho hay không? Và sử dụng kháng sinh cho trẻ bị ho như thế nào là hợp lý? Dưới đây là một số thông tin các phụ huynh cần biết:
Ho là một phản xạ có điều kiện. Phản xạ ho rất có lợi, có tác dụng giúp tống đẩy, loại bỏ các chất nhầy, chất kích kích, virus, vi khuẩn, dị vật ra ngoài đường hô hấp.
Trẻ thường bị ho trong thời tiết giao mùa (Hình ảnh minh họa)
Nguyên nhân gây ho ở trẻ rất đa dạng, phần lớn các trường hợp ho ở trẻ là do virus. Ngoài nguyên nhân ho do virus thì ho còn gặp ở các bệnh lý khác như: Cảm cúm, viêm mũi họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, ho gà, hen, dị ứng đường hô hấp, do hít phải dị vật hoặc các chất kích thích như khói thuốc lá, bụi, phấn hoa, lông vật nuôi…
Ho có thể chia thành 2 nhóm: Ho khan (không có chất nhầy) và ho có đờm (có chất nhầy). Ho có đờm là phản xạ ho giúp làm thông thoáng đường thở. Ho cấp tính như trong trường hợp viêm mũi họng, hoặc mạn tính như trong trường hợp dị ứng.
Ho thường không dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, ho có đờm có thể dẫn đến nôn mửa. Ho không kiểm soát được có thể khiến trẻ mệt mỏi, sụt cân, đặc biệt ho về đêm làm rối loạn giấc ngủ của trẻ.
Nhiều trường hợp ho có thể tự khỏi mà không cần điều trị như ho do hít phải các chất kích thích, ho sinh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, hoặc ho do không khí quá khô và nóng gây kích ứng niêm mạc họng, cơn ho này sẽ nhanh chóng khỏi, chỉ cần thông mũi và cho trẻ uống nước ấm…
Khi nào cần dùng kháng sinh cho trẻ bị ho?
Không phải trường hợp nào sử dụng kháng sinh cũng giúp trẻ giảm ho (Hình ảnh minh họa)
Việc sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị ho ở trẻ chỉ nên thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ sau khi xác định nguyên nhân gây ho là do vi khuẩn như viêm họng, viêm phổi, viêm mũi… Sử dụng thuốc kháng sinh không phải là giải pháp ưu tiên khi trẻ bị ho do nhiễm virus vì kháng sinh không có tác dụng điều trị với virus. Ví dụ trẻ bị cảm lạnh hay cảm cúm do virus rhinovirus, influenza, virus hợp bào hô hấp (RSV)… thì việc sử dụng kháng sinh không giúp làm giảm ho cho trẻ.
Sử dụng kháng sinh khi không cần thiết sẽ gây ra nhiều vấn đề khác cho sức khỏe của trẻ, bao gồm:
- Kháng kháng sinh: Vi khuẩn có thể trở nên kháng kháng sinh, làm cho việc điều trị các bệnh nhiễm trùng trong tương lai trở nên khó khăn hơn.
- Rối loạn tiêu hóa: Trẻ có thể bị tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng… Lạm dụng kháng sinh còn gây rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột.
- Dị ứng: Một số trẻ có nguy cơ bị dị ứng thuốc kháng sinh có thể gây sốc phản vệ rất nguy hiểm. Đây là tình huống khẩn cấp và cần ngay lập tức đưa trẻ đến bác sĩ hoặc cơ sở y tế gần nhất để tiếp nhận cấp cứu và điều trị.
Nếu trẻ bị ho và bạn lo lắng về tình trạng sức khỏe của trẻ, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác. Bác sĩ sẽ đưa ra quyết định có cần sử dụng kháng sinh hay không dựa trên triệu chứng và kết quả khám lâm sàng, cận lâm sàng của trẻ.
Khi bác sĩ đã kê đơn thuốc kháng sinh cho trẻ, cha mẹ cần phải thực hiện đúng hướng dẫn và đảm bảo tuân thủ liều lượng và lịch trình uống thuốc.