U xơ tử cung là một bệnh lý lành tính của cơ tử cung, biểu hiện là một khối u phát triển từ cơ tử cung. Đây là bệnh lý phụ khoa hay gặp, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, thường từ giai đoạn sinh đẻ đến mãn kinh hay sau mãn kinh. Tuy nhiên gần đây bệnh lý này ngày càng gặp nhiều ở phụ nữ trẻ tuổi.
Bệnh có những biểu hiện khác nhau tùy theo vị trí, kích thước và số lượng khối u ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người phụ nữ đang ở độ tuổi sinh đẻ.
Thứ nhất: U xơ tử cung có thể gây vô sinh:
Hậu quả này tùy thuộc vào vị trí và kích thước khối u, khối nhân xơ to ở góc tử cung chèn ép vào vòi trứng, làm giãn căng và chèn ép vào vòi trứng gây nên hiện tượng "tắc cơ năng", không cho tinh trùng gặp noãn. Khối nhân xơ to dưới niêm mạc, choán hết buồng tử cung, trứng không còn nơi làm tổ nên nguy cơ sảy rất sớm.
Thứ hai: Trong thời kỳ có thai: Gây sảy thai và đẻ non
- Sảy thai: khi khối nhân xơ chưa chiếm toàn bộ buồng tử cung, phôi thai vẫn làm tổ và phát triển được một thời gian. Khi thai đã lớn, tử cung bị kích thích, có những cơn co và thai bị tống ra ngoài, sảy thai sớm thường xảy ra trong ba tháng đầu.
- Sảy thai muộn: thường xảy ra trong ba tháng giữa. Khối nhân xơ chỉ chiếm một phần buồng tử cung, khi thai to sẽ kích thích và đẩy thai ra ngoài.
- Đẻ non: xảy ra ở tuổi thai từ 7 tháng trở lên, lúc này thai quá to, làm căng tử cung, kích thích gây đẻ non.
- Xoắn cuống nhân xơ: gặp trong những trường hợp u xơ dưới phúc mạc. Triệu chứng xoắn cuống nhân xơ giống như xoắn cuống của u nang buồng trứng và thường bị chẩn đoán nhầm với u nang buồng trứng. Xoắn cuống nhân xơ cũng có thể kích thích tử cung co bóp dễ gây sảy thai hoặc đẻ non, có thể phải mổ cấp cứu.
Thứ 3:Trong thời kỳ chuyển dạ và sau đẻ: cản trở quá trình chuyển dạ và băng huyết sau đẻ
- Rối loạn cơn co khi chuyển dạ: do khối u xơ ngăn cản sự dẫn truyền của cơn co, nhiều khi làm cho cơn co có chiều hưóng ngược trở lại, kết quả là chuyển dạ bị kéo dài dẫn đến suy thai.
- Khối u tiền đạo: những khối u nằm ở đoạn eo tử cung, hoặc khối nhân xơ có cuống dài, rơi xuống eo tử cung tạo thành khối u tiền đạo, ngăn cản sự tiến triển của ngôi thai gây đẻ khó.
- Cản trở bong rau: do rối loạn cơn co nên rau bong không hoàn toàn, gây sót rau.
- Cũng do rối loạn cơn co, làm tử cung co hồi không tốt, dẫn đến đờ tử cung gây chảy máu trong thời kỳ bong rau hay sau sổ rau.
- Hoại tử nhiễm khuẩn xảy ra ở thời kỳ hậu sản, thường gặp những nhân xơ dưới niêm mạc.
***Điều trị:
Nếu u xơ tử cung nhỏ, không có triệu chứng gì thì không cần can thiệp.
+ Trong thời kỳ thai nghén:
Xoắn cuống nhân xơ: mổ cấp cứu, cắt bỏ nhân xơ bị xoắn. Khi mổ phải sử dụng thuốc giảm co tử cung trước và sau mổ ít nhất một tuần, tránh chạm vào tử cung để tử cung không bị kích thích gây cơn co.
- Hoại tử vô khuẩn: nghỉ ngơi, giảm đau loại không ảnh hưởng đến thai nghén. Nếu có sốt phải điều trị bằng kháng sinh.
- Trong khi có thai, chỉ mổ khi hoại tử vô khuẩn đã điều trị nội khoa tích cực mà không có kết quả. Xử trí đối với thai nhi phụ thuộc vào tình trạng và yêu cầu của từng bệnh nhân.
Sau mổ bao giờ cũng phải dùng kháng sinh liều cao để chống nhiễm khuẩn.
+ Trong thời kỳ sổ rau
Nên bóc rau, kiểm soát tử cung, tiêm oxytocin để chống đờ tử cung gây chảy máu, nếu đã điều trị tích cực vẫn không cầm máu, phải mổ cắt tử cung, không nên chần chừ, mất máu nhiều sẽ gây rối loạn đông máu.
+ Trong trường hợp mổ lấy thai
- Cắt tử cung bán phần nếu khối nhân xơ to, hoặc cắt khối nhân xơ có cuống.
- Bóc u xơ nhỏ, đường kính 2-3cm, không bóc những nhân xơ to vì nguy cơ chảy máu và nhiễm khuẩn sau mổ.
U xơ tử cung ở phụ nữ có thai là bệnh hay gặp, các bác sỹ Sản phụ khoa khuyến cáo:
Thứ nhất: Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên đi khám phụ khoa định kỳ đế phát hiện sớm các vấn đề phụ khoa, nếu có thể can thiệp thì can thiệp trước lúc có thai.
Thứ hai: Trong trường hợp phát hiện u xơ tử cung, không thể can thiệp hoặc can thiệp sẽ ảnh hưởng đến thụ thai, nếu có thai sản phụ cần đi khám thai định kỳ để theo dõi.
Thứ ba: Khi có dấu hiệu chuyển dạ, cần đến cơ sở chuyên khoa để có biện pháp xử lý kịp thời an toàn cho mẹ và con.