Thuốc lá là chất chứa nhiều độc tố đối với cơ thể con người như nicotin, formaldehyde, cyanid... Những người hút thuốc lá có nguy cơ cao mắc các bệnh lý tim mạch, đột quỵ, răng miệng và cả bệnh ung thư. Vì vậy, việc hút thuốc lá gây bệnh tim mạch đang là một vấn đề được quan tâm hàng đầu.
Hình ảnh minh hoạ
1. Hút thuốc lá ảnh hưởng đến tim mạch như thế nào?
1.1 Tăng huyết áp
Nguyên nhân của tình trạng tăng huyết áp ở những người hút thuốc lá là nicotin. Nicotin là chất gây nghiện, làm kích thích sản sinh adrenaline nên hút thuốc lá làm tim đập nhanh, nhịp tim trở nên nhanh hơn gây huyết áp cao.
Huyết áp sẽ trở lại bình thường ở khoảng giữa những lần hút thuốc nhưng không bao giờ trở về bình thường nếu không ngừng hút thuốc. Nếu hút thuốc lá quá nhiều lần trong ngày sẽ làm tăng chỉ số huyết áp trung bình. Ngoài ra, hút thuốc lá còn làm tăng huyết áp dao động là yếu tố nguy hiểm hơn cả bệnh tim mạch.
Hút thuốc lá làm giảm hiệu quả trong lúc đang điều trị tăng huyết áp. Tình trạng này do thuốc lá có những chất làm gan sản xuất enzym đi vào máu làm hạn chế tác dụng thuốc điều trị tăng huyết áp.
1.2. Bệnh mạch vành
Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ gây bệnh mạch vành. Tiếp xúc với khói thuốc ở môi trường thì nguy cơ mắc bệnh lý mạch vành tăng 20 - 30%.
Nguyên nhân của bệnh lý này là do tình trạng xơ vữa động mạch do lớp nội mạch bị phá hủy vì các chất độc trong thuốc lá làm cao huyết áp và nồng độ mỡ trong máu cao. Khi hút thuốc kết hợp với tăng huyết áp, xơ vữa động mạch và tăng nồng độ mỡ máu thì sẽ gây những tác động cực kỳ xấu đến sức khỏe, cao hơn nhiều lần so với khi xảy ra những tình trạng này một cách riêng lẻ.
Hút thuốc lá gây nên đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim. Những người bệnh này thường bị đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim sớm và có nguy cơ tái phát hiện tượng này trong một năm nhiều hơn người không hút thuốc lá. Hiện tượng co thắt mạch vành có thể xảy ra chỉ sau khi người bệnh sử dụng một điếu thuốc lá. Khói thuốc lá làm tăng sản sinh catecholamine gây loạn nhịp tim, điển hình là ngoại tâm thu thất và rung thất, rồi ngưng tim.
1.3. Phình động mạch chủ
Những mảng xơ vữa động mạch chủ làm động mạch chủ yếu đi và phình ra, có thể ở thành mạch. Sau đó, những vị trí phình này có thể bị vỡ gây tổn thương. Những người hút thuốc lá có tỉ lệ bị phình động mạch chủ cao hơn 8 lần và tỉ lệ tử vong do vỡ phình động mạch chủ cũng cao hơn những người không hút thuốc lá.
1.4. Bệnh cơ tim
Khói thuốc lá phá hủy những động mạch nhỏ và đặc biệt CO trong thuốc lá gây tổn thương trực tiếp đến cơ tim. Hơn nữa, hút thuốc lá làm tăng khả năng nhạy cảm với virus dẫn đến viêm cơ tim.
1.5. Bệnh lý mạch máu ngoại vi
Khả năng mắc phải những bệnh lý máu ngoại vi của người hút thuốc lá cao hơn 16 lần so với người chưa từng hút thuốc lá. Biểu hiện của những căn bệnh này thường là đau và hạn chế vận động. Người bệnh cần ngừng việc hút thuốc lá trong quá trình điều trị để hiệu quả điều trị được tốt nhất.
2. Nên làm gì để bảo vệ sức khỏe tim mạch
Cách tốt nhất để bảo vệ trái tim của bạn khỏi bệnh liên quan đến hút thuốc và tử vong là không bao giờ bắt đầu sử dụng thuốc lá, nhưng nếu bạn là người hút thuốc, bạn càng sớm có thể bỏ thuốc lá thì càng tốt. Bỏ hút thuốc mang lại lợi ích cho trái tim của bạn hiện tại và trong tương lai:
- Hai mươi phút sau khi bạn bỏ thuốc, nhịp tim của bạn giảm xuống
- Chỉ 12 giờ sau khi bỏ hút thuốc, nồng độ carbon monoxide trong máu giảm xuống mức bình thường, cho phép nhiều oxy hơn đến các cơ quan quan trọng như tim của bạn.
- Trong vòng bốn năm bỏ thuốc, nguy cơ đột quỵ của bạn giảm xuống mức của những người không hút thuốc suốt đời.
3. Cách giúp từ bỏ việc hút thuốc lá dễ dàng hơn
Theo thống kê, có 70% người hút thuốc muốn bỏ thuốc lá nhưng chỉ có 5% số người này thành công. Dưới đây là những lời khuyên giúp bạn từ bỏ thuốc lá:
- Viết ra những lý do của bạn để bỏ hút thuốc. Đọc qua danh sách mỗi ngày, trước và sau khi bỏ thuốc lá.
- Ghi lại thời điểm bạn hút thuốc, tại sao bạn hút thuốc và bạn đang làm gì khi hút thuốc. Điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ những gì kích thích bạn hút thuốc.
- Lập danh sách những việc bạn có thể làm thay vì hút thuốc. Hãy sẵn sàng làm một cái gì đó khác khi bạn muốn hút thuốc.
- Hỏi bác sĩ về việc sử dụng thuốc hoặc sử dụng kẹo cao su hoặc miếng dán nicotine.
- Khi bạn muốn hút thuốc, hãy hít một hơi thật sâu. Giữ nó trong tối đa 10 giây và thở ra từ từ. Lặp lại nhiều lần cho đến khi ham muốn hút thuốc qua đi.
Thời gian đầu cai thuốc sẽ rất khó khăn, bạn có thể dễ cáu kỉnh, cảm thấy đói, ho thường xuyên, đau đầu hoặc khó tập trung. Những triệu chứng xảy ra do cơ thể bạn đã quen với nicotin, chất gây nghiện hoạt động trong thuốc lá. Nhưng các triệu chứng này sẽ không kéo dài. Chúng xuất hiện nhiều nhất khi bạn bỏ thuốc lần đầu nhưng thường sẽ biến mất trong vòng 10 - 14 ngày.
Từ bỏ thuốc lá là biện pháp hữu hiệu giúp bảo vệ sức khỏe cho bạn và những người xung quanh.