Hiện nay trên thị trường xuất hiện nhiều loại thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung có hình thức giống như thuốc, việc sử dụng của 2 loại sản phẩm này có nhiều điểm khác biệt. Do vậy, cần nhận diện được đâu là thuốc, đâu là thực phẩm chức năng để đảm bảo sử dụng đúng, đạt hiệu quả điều trị và giảm những tác hại không mong muốn.
1. Thuốc:
Theo định nghĩa thuốc ghi trong Luật Dược có nói rõ Thuốc (Medicine): là chế phẩm có chứa dược chất hoặc dược liệu dùng cho người nhằm mục đích phòng bệnh, chẩn đoán bệnh, chữa bệnh, điều trị bệnh, giảm nhẹ bệnh, điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể người bao gồm thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, vắc xin và sinh phẩm.
Số đăng ký (SĐK) thuốc: SĐK thuốc là ký hiệu bao gồm các chữ và số được các đơn vị chức năng của Bộ Y tế (Cục Quản lý Dược) quy định, cấp cho một thuốc hoặc sinh phẩm chẩn đoán để chứng nhận thuốc hoặc sinh phẩm đó đã được phép lưu hành ở Việt Nam. Số đăng ký là nội dung bắt buộc phải có trên nhãn thuốc.
.jpg)
Hình ảnh minh hoạ
Hình thức nhận biết SĐK : thành phần của SĐK thuốc gồm 3 nội dung: V… - Số thứ tự được cấp - Năm cấp. Trong đó:
- Nội dung 1, gồm ký hiệu: VN đối với thuốc nhập khẩu; VD, VS …. Đối với thuốc sản xuất trong nước.
- Nội dung 2: là dãy số thứ tự, có thể có 1 đến nhiều số, được cấp cho từng thuốc theo quy định của đơn vị quản lý.
- Nội dung 3: quy định năm thuốc đó được cấp số đăng ký.
Ví dụ:+ Thuốc Aacetyl-leucine 500mg (Tanganil) trong hình ảnh phía trên (hình trái) có số đăng ký VN-22534-20 có ý nghĩa: Đây là thuốc nhập khẩu, có số thứ tự được cấp 22534, năm được cấp phép là 2020.
+ Thuốc Amitriptylin 25mg trong hình ảnh phía trên (hình phải) có số đăng ký VD-31039-18 có ý nghĩa: Là thuốc sản xuất trong nước, có số thứ tự được cấp 31039, năm được cấp phép là 2018
2. Thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khoẻ (TPCN):
Một số khái niệm theo quy định của Chính phủ tại Nghị định số 15/2018/NĐ-CP:
- Thực phẩm bảo vệ sức khỏe (Health Supplement, Dietary Supplement) là những sản phẩm được dùng để bổ sung thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày nhằm duy trì, tăng cường, cải thiện các chức năng của cơ thể con người, giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Thực phẩm dinh dưỡng y học còn gọi là thực phẩm dinh dưỡng dùng cho mục đích y tế đặc biệt (Food for Special Medical Purposes, Medical Food) là loại thực phẩm có thể ăn bằng đường miệng hoặc bằng ống xông, được chỉ định để điều chỉnh chế độ ăn của người bệnh và chỉ được sử dụng dưới sự giám sát của nhân viên y tế.
.jpg)
Hình ảnh minh hoạ
Hình thức nhận biết số đăng ký TPCN:
- Tất cả các sản phẩm đều phải có dòng chữ Thực phẩm chức năng hoặc Thực phẩm dinh dưỡng hoặc “Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”
- Đối với số đăng ký hợp quy được cấp bởi Cục an toàn thực phẩm số đăng ký được ghi ký hiệu tương ứng là: Số thứ tự / Năm cấp / ATTP-TNCB hoặc ĐKSP
Ví dụ: Số đăng ký của TPCN trong ảnh trên là 641/2019/ĐKSP có nghĩa: 641 là số thứ tự của sản phẩm do cơ quan quản lý cấp, 2019 là năm cấp, ĐKSP tức là Cục An toàn thực phẩm cấp
- Đối với số đăng ký trên giấy xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm cấp bởi Cục an toàn thực phẩm Số đăng ký được ghi ký hiệu tương ứng:(số thứ tự)/(năm cấp)/ATTP-XNCB
Ví dụ: Số đăng ký trên giấy là Số 18035/2019/ATTP-XNCB thì 18035 là số thứ tự, 2019 là năm cấp và ATTP-XNCB là An toàn thực phẩm – Xác nhận công bố
- Đối với số đăng ký công bố thực phẩm chức năng do Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh, thành phố cấp số đăng ký được ghi kí hiệu tương ứng: (số thứ tự)/(năm cấp)/YT+Tên viết tắt tỉnh, thành phố-TNCB và (số thứ tự)(năm cấp)/YT+tên viết tắt tỉnh, thành phố-XNCB
Ví dụ: Số 30/2018/YTBG-TNCB có nghĩa:30 là số thứ tự, 2018 là năm cấp, YTBG do Sở Y tế Bắc Giang cấp, TNCB nghĩa là Tiếp nhận công bố
***Lưu ý: Tất cả các sản phẩm thuốc hay thực phẩm chức năng nếu sử dụng không đúng, sử dụng quá mức cần thiết đều có thể gây hại cho cơ thể, vì vậy nên tham khảo ý kiến của bác sĩ/dược sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo hiệu quả điều trị/giá trị dinh dưỡng.