Hiện nay, ở một số nơi, đặc biệt là vùng nông thôn không hiếm người dân hễ cứ thấy trong người mệt mỏi là đi “truyền nước”, “truyền dịch hoa quả”. Nhiều người chỉ bị sốt, cảm cúm hay đau đầu nhưng cứ yêu cầu được truyền dịch vì cho là tốt. Khi gặp bác sĩ, dược sĩ có chuyên môn khuyên không nên truyền thì họ tỏ ý không bằng lòng và tìm đến nơi khác để được thỏa mãn nhu cầu. Điều này thật tai hại! Đã có không ít trường hợp gặp tai biến, thậm chí tử vong vì lạm dụng, tự ý truyền dịch khi người đang mệt.
Truyền dịch là gì
Truyền dịch là một biện pháp tiêm truyền tĩnh mạch nhỏ giọt, đưa những chất có lợi vào cơ thể qua đường máu để hỗ trợ cho việc điều trị bệnh hoặc để phục hồi cơ thể.... Trên thực tế, việc truyền dịch rất cần thiết trong trường hợp bệnh nặng cần cấp cứu hoặc trong trường hợp người bệnh không thể uống thuốc. Trong nhiều trường hợp truyền dịch là biện pháp cấp cứu quan trọng, giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn nguy hiểm. Tuy nhiên việc truyền dịch không hề đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ rằng chỉ là cắm kim truyền rồi chờ cho dịch chảy hết.
Để bệnh nhân được truyền dịch an toàn, bác sĩ cần thăm khám, đánh giá tình trạng bệnh, từ đó lựa chọn loại dịch truyền, số lượng dịch truyền trong ngày, thời gian truyền và tốc độ truyền thích hợp với từng bệnh nhân. Sau khi có chỉ định của bác sĩ, các điều dưỡng đã được đào tạo sẽ tiến hành truyền dịch. Việc truyền dịch cần tuân thủ tuyệt đối các quy định và phải được thực hiện tại các cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị, phương tiện cấp cứu, để có thể xử lý kịp thời nếu xảy ra hiện tượng sốc phản vệ.
Ngay cả trường hợp truyền dịch theo đúng chỉ định, kỹ thuật truyền đúng vẫn tiềm ẩn nguy cơ tai biến do phản ứng của từng người với các loại thuốc cũng như dịch truyền khác nhau. Chưa nói đến việc lạm dụng truyền dịch khi chưa cần thiết hoặc truyền dịch không đúng chỉ định sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe.
.jpg)
Việc truyền dịch cần được thực hiện ở cơ sở y tế có cán bộ chuyên môn có đầy đủ dụng cụ và thiết bị xử lý các tai biến có thể xảy ra
(Hình ảnh kiểm tra tuân thủ quy trình kỹ thuật tiêm truyền tại Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí)
Những nguy cơ khi tự ý truyền dịch
Kỹ thuật truyền tuy khá đơn giản nhưng có thể gặp tai biến. Nhẹ thì gây sưng phù, đau tại vùng tiêm truyền. Nặng gây sốc phản vệ có thể gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời do tốc độ truyền quá nhanh, cơ địa bệnh nhân dị ứng với thành phần trong dịch truyền. Đặc biệt nguy hiểm khi truyền dịch ở nhà không có đủ phương tiện để xét nghiệm, cấp cứu khi xảy ra tai biến. Ngoài ra, truyền dịch là đưa vào cơ thể một số lượng nước lớn, các chất điện giải và dinh dưỡng nên có thể gây rối loạn về chuyển hoá, gây các hiện tượng phù ở tim, thận. Và còn gây nguy hiểm đến tính mạng khi bổ sung không đúng các chất vào cơ thể, đơn cử như sau:
+ Người bị suy tim, tim đã co bóp yếu mà truyền dịch vào nhanh quá tim không co bóp được dẫn đến ứ nước trong phổi, làm phù phổi, suy tim, suy hô hấp, thậm chí dẫn đến tử vong.
+ Người bị suy thận, đặc biệt ở thể thiểu niệu hay vô niệu nếu đưa dịch truyền vào nhanh quá, thận sẽ không thải nổi cũng gây ứ nước trong cơ thể, gây phù….
+ Một số người khỏe mạnh khi tự ý truyền dịch hoa quả để bồi bổ sức khỏe, làm đẹp da cũng phải thận trọng. Người khỏe truyền dịch hoa quả có thể sinh ra “lười ăn”, phù tim, thận vì đột ngột đưa vào cơ thể lượng dinh dưỡng và lượng nước quá lớn.
+ Khi tự ý truyền dịch tại nhà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm các bệnh như viêm gan B, C, HIV/AIDS... do kỹ thuật truyền không đúng, không đảm bảo vô trùng.
Ngay cả khi truyền dịch đúng chỉ định, đúng kỹ thuật cũng có thể gặp phải một số tai biến sau:
+ Tại chỗ tiêm truyền bị phù, sưng đau hoặc lan tỏa ra xung quanh làm cho vùng da đó bị viêm tấy đỏ, thậm chí có thể bị hoại tử, nhất là khi truyền các loại dịch cung cấp chất dinh dưỡng.
+ Có thể bị rét run, vã mồ hôi, mặt tái nhợt, khó thở, đau tức ngực,...
Vì vậy khi bị ốm, mệt chúng ta phải đi khám tại các Bệnh viện, cơ sở y tế. Việc truyền dịch cần tuân thủ theo chỉ định bác sĩ sau khi đã thăm khám, xét nghiệm, và chỉ được thực hiện ở cơ sở y tế có cán bộ chuyên môn có đầy đủ dụng cụ và thiết bị xử lý các tai biến có thể xảy ra.