Bệnh hen suyễn là một trong những bệnh lý đường hô hấp phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi. Việc điều trị bệnh hen ở đối tượng này cần yêu cầu vô cùng thận trọng, vì cơ thể người cao tuổi có những đặc điểm sinh lý đặc biệt và dễ gặp phải các tác dụng phụ do thuốc. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc điều trị bệnh hen cho người cao tuổi
1. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc
Trước khi bắt đầu bất kỳ liệu pháp điều trị nào, người cao tuổi cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Các bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng sức khỏe tổng thể, các bệnh lý nền (như tim mạch, đái tháo đường, tăng huyết áp…) và mức độ nghiêm trọng của bệnh hen để chỉ định thuốc phù hợp. Không nên tự ý mua thuốc hoặc thay đổi phác đồ điều trị mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
2. Lựa chọn thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe
Ở người cao tuổi, các cơ quan như gan, thận và hệ tiêu hóa hoạt động kém hơn, vì vậy việc lựa chọn thuốc phải đảm bảo rằng chúng dễ dàng được cơ thể hấp thu và đào thải. Các thuốc điều trị bệnh hen chủ yếu là thuốc giãn phế quản và thuốc chống viêm, trong đó có thể sử dụng thuốc dạng hít (inhaler) hoặc thuốc dạng uống.
- Thuốc hít: Đây là lựa chọn thường xuyên được chỉ định vì chúng tác dụng trực tiếp lên đường thở và giảm thiểu tác dụng phụ toàn thân. Tuy nhiên, người cao tuổi có thể gặp khó khăn trong việc sử dụng thuốc hít do thiếu sức mạnh để xịt hoặc khó phối hợp thở. Vì vậy, bác sĩ có thể hướng dẫn kỹ lưỡng cách sử dụng hoặc khuyến khích dùng các thiết bị hỗ trợ như máy xịt khí dung.
Sử dụng thuốc dạng hít
- Thuốc dạng uống: Thuốc uống như corticosteroid thường được sử dụng khi bệnh hen nghiêm trọng hoặc không kiểm soát được bằng thuốc hít. Tuy nhiên, thuốc dạng uống có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, như tăng huyết áp, tiểu đường, loãng xương và tăng cân. Do đó, cần theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh liều lượng phù hợp.
3. Theo dõi các tác dụng phụ của thuốc
Người cao tuổi thường dễ gặp phải tác dụng phụ từ thuốc điều trị hen. Các tác dụng thường gặp:
- Hạ huyết áp, rối loạn nhịp tim: Một số thuốc giãn phế quản có thể gây ra tác dụng phụ đối với tim mạch.
- Tăng đường huyết: Một số thuốc, đặc biệt là corticosteroid, có thể làm tăng lượng đường huyết, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
- Loãng xương: Sử dụng thuốc corticosteroid kéo dài có thể làm tăng nguy cơ loãng xương ở người cao tuổi, vì vậy cần theo dõi mật độ xương và sử dụng thuốc bổ sung canxi và vitamin D nếu cần thiết.
4. Điều chỉnh liều lượng theo tình trạng sức khỏe
Liều lượng thuốc điều trị hen cần được điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe của người cao tuổi. Liều dùng có thể thấp hơn so với người trẻ tuổi để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt, đối với các thuốc dạng corticosteroid, việc giảm liều từ từ là cần thiết để tránh tình trạng suy giảm chức năng tuyến thượng thận.
5. Tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ
Việc tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc rất quan trọng trong điều trị bệnh hen ở người cao tuổi. Người bệnh cần ghi nhớ thời gian sử dụng thuốc, cách sử dụng và không tự ý thay đổi thuốc hoặc liều lượng mà không tham khảo ý kiến bác sĩ.
6. Chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý
Chế độ ăn uống và sinh hoạt là yếu tố không thể thiếu trong việc hỗ trợ điều trị bệnh hen. Người cao tuổi nên duy trì một chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng, tránh các thực phẩm có thể gây dị ứng hoặc kích thích các cơn hen. Đồng thời, việc tập thể dục nhẹ nhàng, tránh căng thẳng và ô nhiễm không khí cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh hen.
7. Kiểm tra và theo dõi thường xuyên
Người cao tuổi cần được theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng do thuốc hoặc do bệnh hen gây ra. Điều này giúp bác sĩ kịp thời điều chỉnh phác đồ điều trị, tránh các tác dụng phụ nghiêm trọng và đảm bảo hiệu quả điều trị.
Điều trị bệnh hen ở người cao tuổi cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa việc sử dụng thuốc đúng cách, theo dõi sức khỏe thường xuyên và điều chỉnh lối sống phù hợp. Với sự hướng dẫn và chăm sóc từ bác sĩ, người cao tuổi có thể kiểm soát được bệnh hen và cải thiện chất lượng cuộc sống của mình.