Thoát vị đĩa đệm cột sống là tình trạng đĩa đệm bị ép lồi ra khỏi vị trí bình thường giữa các đốt sống gây chèn ép vào các rễ thần kinh, tủy sống. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, biến chứng thoát vị đĩa đệm cột sống có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người bệnh.
Thông thường cột sống con người do 32-34 đốt sống tạo thành, các đốt sống được ngăn cách bởi các khoang giữa đốt sống gọi là đĩa đệm, giúp cột sống có thể cử động uyển chuyển và giảm sóc cho cơ thể linh hoạt hơn. Bất kỳ đoạn nào của cột sống đều có thể bị ảnh hưởng bởi thoát bị đĩa đệm. Tuy nhiên vị trí thường gặp nhất cũng như gây ra nhiều biến chứng nhất là vị trí vùng cổ và thắt lưng.
Tháng vừa qua khoa Tâm Thần kinh – Cơ xương khớp, Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí tiếp nhận 2 trường hợp bệnh nhân L.V.C nam 56 tuổi, địa chỉ Mạo Khê - Đông Triều - Quảng Ninh và bệnh nhân N.Đ.T nam 72 tuổi, địa chỉ Quang Trung – Uông Bí – Quảng Ninh vì tê yếu tay chân 2 bên. Qua thăm khám hai người bệnh được chẩn đoán: Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ chèn ép gây phù tủy cổ. Hai trường hợp bệnh nhân được điều trị chống viêm và có chỉ định can thiệp ngoại khoa giải ép khối thoát vị.
Hình ảnh phim chụp cộng hưởng từ cột sống cổ của bệnh nhân L.V.C.
Những dấu hiệu bạn có thể gặp của thoát vị đĩa đệm như:
- Đau cột sống thường xuất hiện sau chấn thương hoặc vận động cột sống quá mức.
- Đau có thể lan dọc từ cổ xuống vai và cánh tay, từ thắt lưng lan dọc xuống chân 1 bên hoặc 2 bên. Hạn chế vận động cột sống do đau.
- Tê bì tay chân 1 bên hoặc 2 bên từ vị trí thoát vị đĩa đệm trở xuống.
- Có thể gặp những dấu hiệu khác như: teo cơ, yếu chi…do biến chứng của bệnh.
Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống chủ yếu là điều trị các triệu chứng dùng thuốc như: chống viêm, giảm đau, giãn cơ kết hợp y học cổ truyền hoặc phục hồi chức năng. Trường hợp khi khối thoát vị chèn ép nhiều hoặc có biến chứng thì người bệnh cần can thiệp ngoại khoa.
Biến chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống có thể gặp là gì?
Không chỉ gây khó khăn trong sinh hoạt và lao động, những tác hại của bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống có thể ảnh hưởng trực tiếp đến người bệnh như: những cơn đau dai dẳng, rối loạn đại tiêu tiện trong hội chứng đuôi ngựa, teo cơ, rối loạn cảm giác…Nặng nhất là có thể khiến người bệnh bị liệt và tàn phế suốt đời nếu không được chẩn đoán và điều trị thoát vị đĩa đệm kịp thời.
Vậy người bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cần lưu ý điều gì để tránh biến chứng?
Khi người bệnh có các dấu hiệu của bệnh cần được kiểm tra và đánh giá tình trạng chèn ép của khối thoát vị qua khám lâm sàng và chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ cột sống, làm các xét nghiệm kết hợp cần thiết. Để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa biến chứng của thoát vị đĩa đệm đạt kết quả tốt nhất, người bệnh cần chú ý những điều sau:
- Khi thay đổi tư thế, từ từ nhẹ nhàng để cơ thể dần thích nghi, tránh những cơn đau cấp.
- Tránh các tư thế sai lệch người khi khiêng đồ vật, hạn chế bê vác và khiêng vật nặng.
- Không nên chạy nhảy có thể gây ra chấn thương do áp lực nén, áp lực nén do hoạt động chạy sẽ tác động lên đĩa đệm. Không đi xe xa đường xóc, mấp mô.
- Không ngồi quá lâu trong một thời gian quá dài gây căng thẳng đĩa đệm vì ngồi khiến áp lực đặt trực tiếp lên đĩa đệm cột sống thắt lưng.
- Người bệnh thoát vị đĩa đệm cần kiêng rượu bia, hạn chế các loại thức ăn không tiêu, đồ uống có gas, hạn chế hút thuốc. Tránh tất cả món ăn làm tăng chất mỡ trong máu nhằm giảm trọng lượng cơ thể, tránh chèn ép do trọng lượng vào cột sống.
- Tập thể dục thể thao hợp lý, tránh những động tác gây chèn ép dồn trọng lượng vào vùng cột sống làm nặng tình trạng bệnh, có thể tham gia các bài tập như bơi lội, đu xà đơn… giúp cải thiện tình trạng bệnh hơn.