Sắt là một yếu tố vi lượng rất cần thiết và được nạp vào cơ thể duy nhất qua con đường ăn uống. Quá trình hấp thu sắt bắt đầu tại dạ dày nhưng chủ yếu diễn ra tại hành tá tràng và ở mức độ ít hơn tại đoạn đầu ruột non và phụ thuộc vào các yếu tố nội tại khác nhau.
Trên thực tế, chỉ dưới 10% sắt đi vào cơ thể được hấp thụ, cho nên đây là một chất dinh dưỡng khó hấp thu. Thừa hay thiếu sắt đều gây ra những hệ luỵ xấu đến sức khoẻ, đồng thời nồng độ sắt cao còn ức chế hấp thu các vi chất khác như canxi, kẽm, magie…
Chu trình chuyển hoá sắt
Thiếu sắt nhẹ hoặc trung bình có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào. Thiếu sắt kéo dài có thể dẫn đến thiếu máu và xuất hiện các triệu chứng bao gồm:
Khi xuất hiện các triệu chứng thiếu sắt, bạn cần đến các cơ sở y tế thăm khám lâm sàng, làm các xét nghiệm định lượng sắt cùng các xét nghiệm khác để từ đó bác sĩ có thể đưa ra các chỉ định và phác đồ điều trị chính xác nhất.
Một số yếu tố làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm sắt huyết thanh:
- Tăng giả tạo nồng độ sắt huyết thanh có thể xảy ra do bệnh nhân dùng vitamin B12 trong vòng 48h trước khi xét nghiệm hay khi vỡ hồng cầu
- Nồng độ sắt huyết thanh cao nhất vào buổi sáng và thấp nhất vào chiều tối
- Giảm giả tạo nồng độ sắt huyết thanh có thể xảy ra khi mẫu bệnh phẩm bị đục do tăng lipid máu hay do các tình trạng viêm.
- Các thuốc có thể làm tăng nồng độ sắt huyết thanh là: cefotaxim, chloramphenicol, estrogen, sulfate sắt, methimazole, methotrexat.
- Các thuốc có thể làm giảm nồng độ sắt huyết thanh là: Allopurinol, aspirin, cholestyramin, hormon hướng thượng thận, metformin, pergolide, progestin, risperidon, testosterone.
Xét nghiệm sắt huyết thanh là phương pháp đo nồng độ sắt có trong huyết thanh máu được thực hiện trên hệ thống máy xét nghiệm hóa sinh tự động. Sắt được đo là dạng sắt tự do, dạng dự trữ Ferritin và dạng vận chuyển kết hợp với Transferrin. Mẫu bệnh phẩm để tiến hành xét nghiệm là máu tĩnh mạch được nhân viên y tế lấy và chuyển về khoa làm xét nghiệm. Tại Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí, Khoa Hoá sinh thực hiện xét nghiệm định lượng sắt huyết thanh trên hệ thống máy xét nghiệm tự động AU 680 của hãng Beckman Coulter Mỹ và được công nhận chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 15189, sẵn sàng đáp ứng các nhu cầu thực hiện xét nghiệm định lượng sắt huyết thanh của người dân.