Việt Nam là quốc gia có tỉ lệ trẻ em suy dinh dưỡng cao. Một trong những nguyên nhân đầu tiên là do thiếu vi chất dinh dưỡng tuy nhiên nhiều cha mẹ lại không hề hay biết. Vì vậy việc xét nghiệm thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ là rất cần thiết giúp phát hiện kịp thời tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng ở trẻ để có biện pháp xử lý kịp thời. Vi chất dinh dưỡng là các loại vitamin như A, B, C, D, E, K… và các khoáng chất như sắt, kẽm, đồng, magie, canxi, phốt pho, i ốt… Đây là những chất thiết yếu đối với cơ thể. Mặc dù cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ vi chất dinh dưỡng nhưng nếu không được bổ sung đầy đủ sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển về thể chất và trí tuệ của trẻ.
Vi chất dinh dưỡng tham gia hầu hết quá trình trao đổi chất của cơ thể. Do đó, thiếu vi chất dinh dưỡng là nguyên nhân hàng đầu gây ra một số bệnh lý ở trẻ như còi xương, thiếu máu, suy dinh dưỡng, bướu cổ… và nhiều bệnh lý khác.
Xét nghiệm vi chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp các bậc cha mẹ kịp thời phát hiện tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng ở con em mình để kịp thời bổ sung, tạo điểu kiện cho trẻ phát triển tối ưu trong những năm tháng đầu đời.
Vi chất là những chất thiết yếu đối với cơ thể (Hình ảnh minh họa)
Nguyên nhân gây thiếu vi chất dinh dưỡng là gì?
Người lớn và trẻ em có thể bị thiếu vi chất khi chế độ ăn uống hàng ngày không cung cấp đủ hàm lượng vi chất, hoặc do hệ tiêu hóa kém nên không hấp thụ được các vi chất dinh dưỡng.
Ngoài ra, các nguyên nhân khác khiến trẻ bị thiếu vi chất dinh dưỡng là:
- Người mẹ trong quá trình mang thai có chế độ ăn không đầy đủ dinh dưỡng, dẫn đến trẻ sinh non hoặc sinh ra bị nhẹ cân.
- Trẻ tăng trưởng nhanh sau khi sinh.
- Chế độ ăn dặm của trẻ nghèo nàn, không đa dạng các nhóm chất.
Dấu hiệu nào cảnh báo thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em?
- Biếng ăn, chậm tăng cân và kém phát triển chiều cao
- Ngủ không ngon, thường giật mình, khóc đêm, ra mồ hôi trộm
- Hay mệt mỏi và dễ ốm vặt như cảm, ho, viêm họng, tiêu chảy
- Da dẻ thường tái xanh
- Tóc yếu, dễ gãy rụng
Những dấu hiệu cảnh báo thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em
Các chỉ số xét nghiệm vi chất và ý nghĩa:
- Iron (Fe)/Ferritine: Xét nghiệm định lượng nồng độ sắt gắn với Transferrin nhằm đánh giá tình trạng thiếu sắt của cơ thể, từ đó dự đoán tình trạng thiếu máu. Sắt là thành phần quan trọng của huyết sắc tố tham gia quá trình vận chuyển oxy, hô hấp tế bào. Ngoài ra, sắt còn hỗ trợ phát triển não bộ, giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Chính vì vậy, khi thiếu sắt sẽ khiến cơ thể thiếu máu, giảm sức đề kháng, làm chậm phát triển về thể lực và trí não; tăng nguy cơ mắc các bệnh như viêm đường hô hấp, bệnh nhiễm khuẩn nhiễm trùng ở trẻ em.
- Total Protein: Xét nghiệm định lượng Protein toàn phần trong máu, từ đó đánh giá chức năng gan, thận và tình trạng dinh dưỡng của cơ thể.
- Vitamin D (total): Xét nghiệm định lượng Vitamin D toàn phần, từ đó hỗ trợ đánh giá nguy cơ loãng xương ở người cao tuổi và còi xương ở trẻ em.
- Ionised Calcium (Calcium ++): Xét nghiệm nhằm hỗ trợ đánh giá chức năng tuyến cận giáp và sự chuyển hóa calcium trong cơ thể.
- Magnesium: Xét nghiệm đánh giá nồng độ Magnesium trong cơ thể. Nếu thiếu hụt, nguy cơ cao người bệnh bị rối loạn giấc ngủ, trầm cảm.
- Phosphorus: Xét nghiệm nhằm đánh giá nồng độ Phospho trong cơ thể. Nếu thiếu hụt, nguy cơ cao người bệnh bị loạn nhịp tim, phá hủy cơ bắp.
- Zinc (Zn): Xét nghiệm đánh giá nồng độ Kẽm trong cơ thể. Kẽm đóng vai trò quan trọng đối với quá trình tăng trưởng của trẻ, bảo vệ hệ miễn dịch của cơ thể. Thiếu kẽm sẽ khiến trẻ chậm lớn, biếng ăn, giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng, suy dinh dưỡng, chậm phát triển chiều cao.
- Electrolytes panel (Na + K + Cl)- xét nghiệm điện giải đồ: Xét nghiệm nhằm đánh giá nồng độ các chất điện giải trong cơ thể – có vai trò quan trọng đối với quá trình chuyển hóa của cơ thể và điều hòa nhịp tim.
Vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển chiều cao của trẻ (Hình ảnh minh họa)
Để đảm bảo sức khoẻ, nhất là cho trẻ em, các chuyên gia khuyến cáo nên làm xét nghiệm định lượng các vi chất trong máu định kỳ 6 tháng/lần để đánh giá sự thiếu hụt dinh dưỡng và có thẻ điều chỉnh chế độ dinh dưỡng kịp thời.
Khoa Hoá Sinh - Bệnh viện Việt Nam Thuỵ Điển Uông Bí đã triển khai tất cả các xét nghiệm định lượng vi chất như vitamin D, sắt, kẽm, calci, magie, phosphor, điện giải (Na+, K+, Cl-) để phục vụ nhu cầu của người bệnh và bác sỹ lâm sàng. Các xét nghiệm được thực hiện trên hệ thống máy hoá sinh tự động hiện đại, tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo chất lượng xét nghiệm, cho kết quả chính xác, nhanh chóng.
Khoa Hóa sinh