Bên cạnh những tác dụng hữu ích trong điều trị bệnh, hầu như tất cả các thuốc đều có những tác dụng phụ không mong muốn. Nếu không sử dụng thuốc đúng hướng dẫn theo đơn, nhất là khi dùng thuốc tại gia đình, có thể gây ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc, khiến điều trị không hiệu quả và làm tăng tác dụng phụ, biến chứng do dùng thuốc.
Cùng lắng nghe lời khuyên của Dược sĩ bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí để có thể sử dụng thuốc hiệu quả.
1.Uống thuốc đúng giờ
Khi được kê đơn thuốc, cần phải trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ về cách dùng và thời điểm dùng thuốc như dùng trước, trong hay sau bữa ăn. Một số loại thuốc chuyển hóa nhanh hay chậm tùy thuộc vào lúc dạ dày rỗng (trước ăn) hay dạ dày chứa nhiều thức ăn (sau ăn). Có nhiều loại thuốc gây cảm giác khó chịu, kích ứng dạ dày cho người uống cần uống trong hoặc sau bữa ăn, vì vậy thời điểm dùng thuốc rất quan trọng.
Nếu lỡ quên uống thuốc thì không nên uống bù thuốc. Nhiều người bệnhtới giờ uống thuốc nhưng lại quên không uống. Đến lần uống sau uống bù 2 liều cộng lại. Điều này rất có hại vì làm cho nồng độ thuốc trong máu tại thời điểm uống thuốc tăng cao (nghĩa là tác dụng và tác dụng phụ của thuốc cũng tăng cao), gây nguy hiểm.
Với nhiều người phải dùng nhiều loại thuốc, do mắc nhiều bệnh cùng lúc, đặc biệt là ở người cao tuổi. Để tránh quên thuốc, họ thường uống tất cả các loại thuốc cùng một lúc. Điều này rất nguy hiểm, dễ gây ra các tương tác có hại.
.jpg)
Hình minh họa
2. Không uống thuốc khi nằm
Khi uống thuốc ở tư thế nằm, thuốc sẽ dễ dàng bám vào thành thực quản. Không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả, thuốc còn gây kích ứng thực quản, gây ho, nghẹn hoặc viêm nhiễm cục bộ... nặng có thể làm tổn thương thành thực quản. Vì vậy, tốt nhất nên uống thuốc ở tư thế ngồi hoặc đứng.
3. Uống thuốc trực tiếp từ chai (đối với dạng lỏng)
Đối với thuốc dạng lỏng như sirô, hỗn dịch... nếu uống thuốc trực tiếp từ miệng chai sẽ làm chất lỏng thuốc dễ bị nhiễm bẩn và đẩy nhanh quá trình hư hỏng. Mặt khác, lượng thuốc uống vào không thể được kiểm soát chính xác, sẽ không đạt được hiệu quả chữa bệnh hoặc dùng quá liều sẽ làm tăng tác dụng phụ.
4. Uống thuốc cùng với nước lọc
Thuốc cần được đưa từ miệng xuống dạ dày, được hòa tan và đưa xuống ruột. Nước đun sôi để nguội là loại nước phù hợp nhất để uống thuốc.
Một số loại nước khác (như nước trà, sữa, nước cam..) có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc.
- Sữa có thể làm giảm hấp thu của một số thuốc như kháng sinh Ciprofloxacin, Doxycyclin do gây kết tủa với thuốc
- Nước hoa quả như nước cam, nước bưởi chùm... có thể thay đổi hấp thu hoặc chuyển hóa của thuốc do đặc tính acid hoặc khả năng kích thích các enzym chuyển hóa thuốc.
- Nước ép của các loại rau chứa nhiều vitamin K như rau bắp cải, xà lách, cải kale ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc chống đông kháng vitamin K như warfarin, acenocoumarol...
- Nước trà có chứa caffein là chất kích thích, khi dùng chung với các thuốc an thần, gây ngủ như diazepam và phenobarbital sẽ làm giảm tác dụng của các loại thuốc này. Ngoài ra, Caffein và theophylline trong trà cũng làm tăng nhịp tim và tăng gánh nặng cho tim, làm giảm hiệu quả của thuốc chống loạn nhịp tim.