Xét nghiệm nhi khoa cung cấp nhiều cơ hội để nghiên cứu các cơ chế hằng định nội môi và sinh lý kiểm soát sự phát triển bình thường của trẻ. Tuy nhiên, cùng với đó là nhiều thách thức do các hệ thống cơ quan ở trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ sinh non chưa hoàn thiện, chưa phát triển đầy đủ.
Hình ảnh minh họa
Thu thập máu ở trẻ nhỏ và trẻ em gặp nhiều khó khăn do thể tích máu hạn chế và tĩnh mạch nhỏ. Điều này buộc nhân viên y tế phải cân nhắc số lượng xét nghiệm cần làm, số lần lấy máu và lựa chọn kỹ thuật phù hợp.
Bảng tỷ lệ 10mL máu trên thể tích máu toàn phần ở trẻ em
Ngoài ra, trẻ em và trẻ nhỏ có tĩnh mạch nhỏ hơn người lớn, nên nhân viên y tế phải dùng kim nhỏ để lấy máu tĩnh mạch để giúp hạn chế xẹp tĩnh mạch nhưng lại làm tăng nguy cơ huyết tán và tăng kali giả.
Khi không thể lấy máu tĩnh mạch, máu mao mạch có thể được sử dụng thay thế. Tuy nhiên, mẫu máu mao mạch có thể bị pha loãng bởi dịch kẽ, dẫn đến một số chỉ số sinh hóa bị sai lệch như protein, bilirubin, calci… thấp hơn so với mẫu tĩnh mạch. Máu mao mạch lấy từ gót chân hay ngón tay cần được thu thập bởi nhân viên lấy máu có kinh nghiệm cho trẻ em. Gót chân cần làm ấm và được động mạch hoá trước khi lấy bằng cách xoa nhẹ hoặc nhúng trong nước ấm. Cần tránh xa xương khi chọc vì chọc vào xương có thể gây viêm xương tuỷ. Việc nặn bóp quá mức khi lấy máu mao mạch có thể làm tăng nguy cơ huyết tán và tăng kali giả tạo do thoát từ dịch mô.
Sự khác nhau về thành phần máu mao mạch và tĩnh mạch
Các vấn đề trước xét nghiệm cần quan tâm:
+ Xu hướng hiện nay là tự động hoá hoàn toàn phòng xét nghiệm hoá sinh. Thuận lợi của tự động hoá là làm tăng tốc độ xét nghiệm, giảm thiểu sai sót, giảm thời gian chờ kết quả xét nghiệm. Tuy nhiên với phòng xét nghiệm nhi khoa có một số yếu tố làm chậm quá trình tự động hoá.
+ Phòng xét nghiệm hoá sinh nhi khoa tiếp nhận nhiều loại ống mẫu bệnh phẩm với kích thước khác nhau. Việc xử lý các ống mẫu thể tích nhỏ vẫn còn là thách thức vì dễ bị bay hơi khi mở nắp, ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả.
Để hạn chế sai lệch, các mẫu cần được đậy kín ngay sau khi thu, tránh để lâu ngoài môi trường và ưu tiên sử dụng hệ thống phân tích phù hợp với mẫu thể tích nhỏ .